Podstawowa stawka VAT wynosi 23%. Obejmuje ona grunty i materiały budowlane oraz rozliczenia pomiędzy firmami. Obniżona stawka 8% dotyczy tylko inwestycji realizowanych przez osoby prywatne i nie dotyczy inwetycji realizowanych dla firm.

W budownictwie mieszkaniowym stosuje się stawkę obniżoną do 8%. Jak wynika z art. 41 ust. 12 ustawy o VAT, warunkiem jej stosowania jest łączne spełnienie dwóch przesłanek:

• zakres wykonywanych czynności musi dotyczyć budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych;
• budynki lub ich części muszą być zaliczone do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, czyli muszą to być:
• budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) w dziale 11, na przykład budynki mieszkalne jednorodzinne oraz budynki o dwóch mieszkaniach i
• wielomieszkaniowe (z wyłączeniem lokali użytkowych wyodrębnionych do oddzielnej księgi wieczystej),
• lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w PKOB w dziale 12.
• musi być to konstrukcja przylegająca do budynku, z preferencyjnej stawki Vat 8% wykluczone są konstrukcje wolnostojące oraz markizy tarasowe (poza markizami wbudowanymi w konstrukcje pergoli, zadaszenia czy ogrodu zimowego powstałe w trakcie ich budowy, a nie domontowywane w czasie późniejszym)

Dla stawki 8% wprowadzono limit powierzchni – dla domów jednorodzinnych jest to 300 mkw. powierzchni użytkowej, a dla lokali – 150 mkw. Jeżeli dom jednorodzinny ma większą powierzchnię – do wszystkich prac budowlanych, remontów i modernizacji stosuje się dwie stawki – 8 i 23% – w odpowiedniej proporcji ustalonej według metrażu. Np. jeżeli dom ma 450m to 2/3 usługi z 8% a 1/3 z 23%.

W przypadku budowy budynku, w którym znajduje się wiele lokali mieszkalnych (na przykład cztery), nie obowiązuje żaden limit. Nie jest to bowiem ani dom jednorodzinny, ani lokal mieszkalny. Wszystkie prace związane z jego budową są opodatkowane stawką 8% VAT, także w tedy, gdy po zakończeniu budowy jeden z lokali w tym budynku będzie lokalem użytkowym.

Zgodnie z PKOB budynek mieszkalny to taki obiekt, w którym co najmniej 50% powierzchni użytkowej jest wykorzystywana na cele mieszkalne. Planowana powierzchnia lokali mieszkalnych w takim budynku także nie wpływa w żaden sposób na stawkę podatku. Przedmiotem robót budowlanych jest bowiem budynek, a nie poszczególne lokale. Limity dla lokali mieszkalnych mają zastosowanie w zasadzie wyłącznie w przypadku prac prowadzonych już po ich wybudowaniu, takich jak montaż kuchni, łazienki, urządzeń sanitarnych itp.